Aylık Oruçlar

Hz. Peygamber (s.a.), her ay üç gün oruç tutardı.
(Müslim, sıyâm,194; Ebu Davud, savm, 70)

Bu üç günü, bazen ayın başına, bazen ortasına, bazen da sonuna rastlatırdı.

(Tirmizî, Şemâil, 51)
Eyyâm-ı bîd: kamerî ayların 13, 14,15.geceleri olan dolunay geceleridir.
Özellikle dolunay günlerinde oruç tutmayı tavsiye ettiği nakledilir.
(Buharî, savm, 56, 58; Müslim, sıyâm, 181-182)

Hatta, bu günlerde orucu emrettiği ve faziletini belirttiği olmuştur.

Abdullah İbnu el-Kaysî, babasından anlatıyor:
Resulullah (s.a.v), bize eyyam-ı bi'z'de yani ayın on üç, on dört ve on beşinci günlerinde oruç tutmamızı emrederdi ve 'Bunlar yıl orucu vaziyetindedir' derdi.''
(Ebu Dâvud, savm 68; Nesâi, savm 83)

Bu hadislere dayanarak, her ay üç gün oruç tutmak, nafile oruçlar arasında sayılmıştır.
Farz olan Ramazan ayı orucundan sonra en sevaplı nafile oruçlar, Recep ve Şaban aylarında tutulan oruçlardır.

Recep Ayı Orucu

Hz. Peygamber (s.a.), Receb-i Şerif ayında çok sık oruç tutmuştur.

İbn-i Abbâs (r.a.), şöyle demiştir: Resulullah (s.a.v) Recep ayında bazı yıllarda öyle oruç tutardı ki biz, "(Gâliba). hiç yemeyecek (ayın her gününde tutacak)'' derdik. (Bazı yıllarda da öyle) yerdi ki biz; "(Galiba) hiç tutmayacak'' derdik.''
(Buharî, savm 53; Müslim, sıyâm 179, no:1157; Ebu Davud, savm 55, no:2430)

Şaban Ayı Orucu

Hz. Peygamber'in (s.a.v), Ramazan ayı dışında en çok nafile oruç tuttuğu ay, Şaban-ı Muazzam ayıdır.

Hz. Aişe (r. a.) anlatıyor:"Resulullah (s.a.v) (bazen) oruca öyle devam ederdi ki, '(Bu ay) hiç yemeyecek' derdik. Bazen da öyle devamlı yerdi ki, '(Bu ay) hiç tutmayacak' derdik. Ben, onun Ramazan dışında bir ayı tam olarak tuttuğunu görmedim. Herhangi bir ayda, Şâban ayında tuttuğundan daha fazla tuttuğunu da görmedim."
(Buharî, savm 52; Müslim, sıyâm, 34, 175)

Başka bir rivayete göre ise, Hz. Peygamber'in (s.a.v) Şaban ayının tamamını oruçlu geçirdiği olmuştur.

Ümmü Seleme (r. a.) , şöyle anlatıyor: "Ben, Resulullah'ın (s.a.v) Şâban ve Ramazan dışında iki ayı peşpeşe tam olarak oruçla geçirdiğini görmedim."

 (Tirmizi, savm 37; Ebu Dâvud, savm 11; Nesâi, savm 70)

Şaban ayındaki orucun faziletini, Hz. Peygamber (s.a.v) önemle belirtmiştir.

Hz. Üsâme (r. a.) anlatıyor: "Ey Allah'ın Resulü dedim, Şâban ayında tuttuğun kadar başka aylarda oruç tuttuğunu göremiyorum (sebebi nedir?)'' diye sordum. Şu cevabı verdi: "Bu, Recep ile Ramazan arasında insanların gaflet ettikleri bir aydır. Halbuki o, amellerin âlemlerin rabbine yükseltildiği bir aydır. Ben, oruçlu olduğum halde amelimin yükseltilmesini isterim."
(Nesâi, Savm 70. Benzeri için bk. Tirmizî, Şemâil, 50-51)

Pazartesi-Perşembe oruçları ile her ay üç gün şeklinde tutula gelen mutat oruçlardır.

Bunların dışında, özellikle Şaban ayının ikinci yarısında oruç tutmak, bazı alimlerce mekruh görülmüştür.
Şafiî Mezhebi alimleri ise, bu orucu haram saymıştır.
Çünkü, 'Şaban'ın yarısından sonra, Ramazan gelinceye kadar oruç yoktur.' şeklinde hadis vardır.  (Ebu Davud, savm, 12; Tirmizî, savm, 38)

Üç ayların tamamını oruçlu geçirmek ise, Hz.Peygamber' in (s.a.v) uygulamaları arasında sayılmamıştır.

Ramazan-ı Mübârek

Farz olan orucun tutulduğu aydır.
Üç ayların Ramazan'dan önceki iki ayda tutulan oruçların bir amacı da Ramazan ayına ve Ramazan orucuna ruhen bir hazırlıktır.